Origineel betekent letterlijk oorspronkelijk, onvervalst en van niemand anders afgekeken. Dat vraagt nogal iets van een mens als je creatief en origineel wilt zijn. Er zijn al zoveel creatieve uitingen op de wereld, er is al zoveel nieuws bedacht, hoe lastig is het dan om toch origineel te zijn.
In het boekje van Austin Kleon met de titel ‘Steal like an Artist’ staat twee quotes van schrijvers die mij zeer aanspreken:
- Jonathan Lethem: ‘Als mensen iets origineel noemen, bedoelen ze negen op de tien keer dat ze gewoon niet weten waarnaar het verwijst of wat de oorspronkelijke bronnen zijn. Een kunstenaar begrijpt dat niets nergens vandaan komt. Al het creatieve werk borduurt voort op wat er daarvoor is geweest. Niets is volkomen origineel.
- André Gide stelt: 'Alles wat gezegd moet worden, is al gezegd. Maar aangezien niemand heeft geluisterd, moet alle opnieuw worden gezegd'. Als we bevrijd zijn van origineel te moeten zijn, hoeven we niet langer te proberen iets uit niets te maken en kunnen we ons openstellen.’
Hieruit kun je hoop koesteren! Voor mij zijn dit belangrijke boodschappen. Het uitgangspunt dat ik origineel zou moeten zijn, verlamt mij, vooral als ik een nieuwe techniek of werkwijze nog moet leren. Het helpt enorm om werk na te maken van een ander. Oefenen en oefenen. Als je werk van een ander dat je aanspreekt en het keer op keer namaakt, kun je daar een eigen draai aan geven en ga je op den duur je eigen stijl ontwikkelen. Dat wil niet zeggen, dat als je letterlijk het werk van een ander kopieert dat je dat dan laat zien als je eigen werk. Dat is niet de bedoeling, dat is plagiaat. Op zijn minst vermeld je dan de bron, maar liever moet je nagemaakt werk helemaal niet publiceren, ook niet op Facebook.
Als je toch zoveel mogelijk origineel wilt zijn, dan kan dat op verschillende manieren. Je kunt oplossingen bedenken voor een probleem. Een idee hebben voor een nieuwe uitvinding of iets verrassend doen wat nog weinig andere mensen hebben gedaan. Bijvoorbeeld een apart beeldend werk maken. Als veel werkstukken maakt, zal daar zeker iets tussen zitten wat origineel is.
In een volkskrantartikel van 13 januari 2018 zegt psycholoog Adam Grant: ‘Iedereen kan origineel zijn, maar dat betekent nog niet dat het gemakkelijk is. Ik denk dat we allemaal in een jaar wel een paar momenten hebben, waarin we om ons heen kijken - op ons werk, in onze woonwijk, in het land - en iets zien dat niet klopt of niet goed werkt, en dan spontaan een idee krijgen dat het begin van een oplossing kan zijn. Sommige van die ideeën hebben potentie, maar toch besluiten we meestal om er niet meer aan te denken en gewoon door te gaan met ons leventje. Ik zou graag zien dat meer mensen wat langer stilstaan bij het doordenken en uitvoeren van hun idee. Ik zou graag zien dat minder mensen moeten leven met de spijt dat ze het nooit hebben geprobeerd, of met de knagende vraag wat er zou kunnen zijn gebeurd als ze maar de moed hadden gehad om door te zetten en tegen de stroom in te gaan.'
Als je origineel wilt zijn betekent dat je een idee moet onderzoeken. Dat kost tijd. Veel uitproberen en gewoon doen helpt. Je kunt je ook afvragen of je wel zo nodig origineel moet zijn. Creatief werken en doorgaan op ideeën van anderen zorgen er ook voor dat je tot iets nieuws komt. Leuk om te doen en de mogelijkheid bestaat dat je een prachtig resultaat bereikt!